در سراسر روده بزرگ و به ويژه در نزديکي محل خروج مدفوع (مقعد)، غده هايي وجود دارند که مانند غده هاي عرق، مسئول ترشح موادي هستند که بسته به نوع مواد مترشحه، نقش خود را در تامين سلامت کلي بدن ايفا مي کنند. دهانه ي اين غده ها به داخل روده باز مي شود و ترشحات آن ها از اين طريق به داخل روده بزرگ تخليه مي گردد.
فيستول مقعد شامل دهانه اي در اطراف مقعد مي باشد که گهگاه از آن چرک خارج مي شود
ابتدا در باره ي آبسه مقعدي که يکي از علل مهم ايجاد فيستول مقعد مي باشدتوضيح مي دهيم.
اگر دهانه غده هايي که در نزديکي مقعد هستند بسته شود، غده دچار عفونت مي گردد و تدريجا متورم مي شود و حاوي چرک خواهد شد. اين حالت باعث ايجاد آبسه در نزديکي مقعد مي گردد.
آبسه مقعدي ممکن است سطحي باشد و به صورت ورم همراه با درد شديد در لبه مقعد بروز کند. محل آبسه گرم تر از ساير نقاط است و ممکن است با قرمزي و التهاب بافت هاي اطراف نيز همراه باشد.
انواع سطحي آبسه هاي مقعدي، شايع ترين نوع آبسه هاي مقعدي هستند و در اين مبحث فقط به توضيح اين نوع پرداخته مي شود.
گاهي ممکن است چرک آبسه به قسمت هاي عميق تر نفوذ کند و انواع عمقي آبسه هاي مقعدي را ايجاد کند.
آبسه مقعدي به تدريج متورم تر و دردناک ترمي شود، به طوري که راه رفتن و نشستن براي بيمار مشکل مي شود. گاهي نيز به طور خودبه خود دهانه آبسه باز مي شود و خون و چرک آن تخليه مي شوند و به دنبال تخليه چرک از شدت درد کاسته مي شود
در مواردي که آبسه به طور خودبه خود تخليه نمي شود، تنها روش قطعي درمان، برش دادن آبسه و تخليه آن است. به دنبال خروج چرک که با بي حسي موضعي يا بيهوشي عمومي و توسط جراح انجام مي شود، از شدت درد کاسته مي شود. پس از عمل جراحي، بيمار معمولا عصر همان روز يا روز بعد از بيمارستان مرخص مي شود. درمان گياهي آبسه مقعدي پيشنهاد نمي شود زيرا کانال مقعد به شدت مستعد عفونت است
پس از تخليه چرک لازم است که بيمار 3 تا 4 مرتبه و هر بار به مدت 20 دقيقه در لگن آب گرم حاوي چند قطره بتادين بنشيند تا محل چرک ضدعفوني شود و پس از خشک کردن موضع، آن را پانسمان کند. اين کار تا رفع کامل التهاب که حدود دو هفته است ادامه مي يابد.
اگر التهاب شديد باشد، بر اساس نظر پزشک جراح، چرک خشک کن تزريقي يا خوراکي نيز براي بيمار شروع مي شود.
در صورت وجود درد ناشي از برش، مي توان از داروي مسکن استفاده کرد. معمولا التهاب پس از حدود يک هفته فروکش خواهد کرد.
اگر آبسه مقعدي به موقع درمان نشود چه عوارضي ايجاد مي کند؟
عدم درمان به موقع اين بيماري باعث مي شود که علائم عفونت گسترش پيدا کند و عفونت در بدن پخش شود. در صورت شديد شدن اين عارضه، بايد بافت هاي مرده در اطراف محل آبسه را برداشت.
عدم درمان به موقع آبسه در افراد مسن و افراد مبتلا به بيماري قند يا افرادي که توان جسمي کمي دارند، مي تواند خطر جاني هم داشته باشد.
پس از تخليه آبسه به طور خود به خود يا توسط جراح، پس از حدود دو هفته علائم کاملا رفع مي شوند و فرد سلامت کامل خود را به دست مي آورد، ولي در بعضي افراد دهانه اي که براي خروج چرک به روش جراحي يا به طور خودبه خود ايجاد شده است، باز مي ماند.
اين دهانه در واقع توسط مجراي باريکي به روده بزرگ و مقعد راه دارد و مانند تونل باريکي، پوست اطراف مقعد را به داخل روده بزرگ وصل مي کند. به اين مجراي باريک، فيستول اطراف مقعد گفته مي شود. البته گاهي نيز بدون سابقه بارزي از علائم آبسه مقعدي، فرد دچار فيستول مي شود.
– ترشح مداوم يا متناوب
– وجود يک برجستگي سفت و دردناک به هنگام لمس
– درد به هنگام اجابت مزاج يا پس از آن
– تغيير رنگ پوست اطراف فيستول
فيستول مقعدي باعث مي شود که محتويات ميکروبي داخل روده ي بزرگ از طريق مجراي مذکور، به زير پوست راه پيدا کنند و هر چند مدت، باعث ايجاد عفونت يا ترشح يا آبسه يا ايجاد حالتي مثل جوش چرکي گردد که باعث درد و ترشح در ناحيه مي شود و پس از تخليه شدن ترشحات، درد فروکش مي کند
از بين رفتن بافت به علت گسترش آبسه زمينه‌اي
گسترش عفونت ناشي از پارگي در مجراي مقعدي
گاهي در نتيجه عواملي چون ضربه، عفونت راست روده (از جمله با ميکربي به نام کلاميديا)، سرطان، و اشعه درماني ايجاد ميشود.
درمان فيستول مقعد فقط به روش جراحي است، يک جراحي کوچک براي برداشتن فيستول. معمولاً اين کار با بي حسي موضعي انجام مي پذيرد (البته گاهي بيهوشي عمومي لازم مي شود).
بسته به عمق درگيري، روش هاي جراحي مختلفي مورد استفاده قرار مي گيرد. پس از عمل جراحي، بيمار معمولا عصر همان روز يا روز بعد از بيمارستان مرخص مي شود.
مراقبت از محل عمل شده، به صورت نشستن در لگن آب گرم حاوي چند قطره بتادين، سه الي چهار بار در روز و هر بار به مدت بيست دقيقه است که براي دو هفته ادامه مي يابد. در صورت وجود درد از داروي مسکن استفاده مي شود. ساير مراقبت ها بسته به نظر جراح، براي بيمار شرح داده مي شود.
قابل ذکر است که امروزه عمل فيستول مقعد با ليزر قابل انجام است. در اين عمل بايد از ليزرهاي پرتوان استفاده و مراحل جراحي مانند جراحي باز است
چرا استفاده از ليزر بهتر از جراحي باز است؟
ليزر در هنگام برش و برداشتن تگ پوستي انتهاي عصب بريده شده را ترميم ميکند و در نتيجه بيمار بعد از عمل درد نداشته يا درد بسيار کمي دارد
ليزر عروق کوچک بريده شده در هنگام همل را ترميم ميکند و در نتيجه خونريزي هنگام عمل کاهش ميابد-
اين عمل بطور سرپايي و بدون بيهوشي قابل انجام است-
بيمار فقط شب اول استراحت ميکند ونياز به استراحت بيشتر ندارد-.
بيمار بازگشت سريعتر به محيط کار وزندگي طبيعي خوددارد-
با اين نوع ليزر ميتوان تمام انواع هموروئيد و حتي شقاق و فيستول همزمان را درمان نمود-
ليزر محيط عمل را استريل کرده و باعث کاهش عفونت محل عمل ميشود.قابل ذکر است به همين علت انتقال بيماريهاي ويروسي از جمله هپاتيت و ايدز به صفر ميرسد.
ليزر هنگام عمل به بافت اطراف صدمه نميزند و مانند کوتر باعث نکروز نميشود به همين علت درد بعد از عمل کاهش داشته وبه اسفنکتر مقعد اسيبي وارد نمي شود.اين مزيت ليزر باعث کاهش عارضه بي اختياري مقعد مي شود
آيا مي توان آبسه مقعد را با بي حسي موضعي عمل كرد
بله مي توان با رعايت شرايط مناسب و در نظر گرفتن شرايط بيمار آبسه مقعد را با بي حسي موضعي عمل جراحي کرد
در چه مواردي بيمار بايد براي عمل آبسه مقعد بيهوش و بستري شود؟
1– در صورتي که بيمار نتواند بي حسي موضعي راتحمل كند
2–جراح محيط مناسب عمل سرپايي نداشته باشد
3–آبسه هاي ايسكيوركتال را نبايد با بي حسي موضعي عمل جراحي کرد
4–بيماران ديابتي نبايد با بي حسي جراحي شوند
5–بيماران داراي ضعف سيستم ايمني نيز مجاز به جراحي با بي حسي نيستند
آيا مي توان عمل فيستول و آبسه را همزمان انجام داد؟
بله مي شود آبسه و فيستول را با در نظر گرفتن موارد زير همزمان عمل جراحي کرد
اگر سوراخ داخلي فيستول مشخص بوده و پايين باشد بهتر است هنگام تخليه آبسه فيستول نيز عمل شود تا از عمل مجدد جلوگيري شود
اما اگر آبسه وسيع باشد و سوراخ داخلي مشخص نباشد يا بالا باشد بهتر است دستكاري نشود تا بيمار دچار عارضه بي اختياري مدفوع نشود
براي دريافت دارو و ويزيت اوليه بيمار يک بار هزينه ويزيت متخصص جراحي را پرداخت مي کند و در صورتي که نياز به جراحي با ليزر و يا ليزر درماني فيستول مقعد داشته باشد از 1 ميليون تومان به بالا هزينه درمان با ليزر مي شود.
در 35 درصد مواقع فيستول ها و آبسه ها عود مي کنند. به خصوص در سنين پايين 40 سال و در طي 38 ماه اول بعد از عمل آبسه احتمال عود اين بيماري بيشتر است. در واقع سن بيمار يک فاکتور مهم براي پيشبيني است.پيك شيوع آبسه مقعد در 40 سالگي است. اما به طور کل عود آبسه در بيماران جوانتر از40 سال دو برابر است
زمان تخليه آبسه با عود آن ارتباط مستقيم دارد يعني هرچه زودتر اقدام به تخليه آبسه شود احتمال عود آبسه مقعد كاهش ميابد و در بيماراني كه ديرتر اقدام به درمان مي کنند و تخليه ابسه مقعد به تعويق مي افتد احتمال عود بيشتر است
مردان 4-2 برابر بيشتر به فيستول بعد از آبسه دچار مي شوند
کشيدن سيگار احتمال عود آبسه و فيستول را بيشتر مي كند
?
به دنبال شقاق يا فيشر مقعد درمان نشده فيستول مقعدي ايجاد شده هر نوع زخم در ناحيه مقعد بايد درمان شود
درباره این سایت